انواع مختلفی از بادام در جهان وجود دارد، که از معرف ترین آنها میتوان به بادام درختی شیرین و بادام درختی تلخ اشاره کرد،
درخت بادام شرین و تلخ از نظر شکل ظاهری تقریباً شبیهِ یکدیگر میباشند به طوری که تشخیص دادن آنها از یکدیگر مشکل است. در ادامه این نوشتار به نام علمی و مشخصات مربوط به درخت بادام شیرین اشاره شده است. (بادامها انواع مختلفی دارند که نام تعدادی از آنها بادام شیرین، تلخ، کاغذی، کوهی، درختی، هندی، زمینی، بلوچی، سنگی، بخورک، ارژن، بادامچه، تنگرس و وامچک میباشد.)
نام علمی درخت:
Prunus amygdalus var dulcis، نام فرانسه Amandier doux و نام انگلیسی آن Sweet almond tree میباشد. نامهای دیگر میوه آن (بادام) به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، بادام معمولی، بادام آجیلی، بادام شیرین و لَوز نامیده شده است.
درخت بادام، درختی است قدیمی به ارتفاع حدود 6 متر که دارای ریشه هایی قوی و عمودی است، برگهای آن ساده، منفرد، بیضی، دراز، نوک تیز، دندانهدار و به رنگ سبز می باشد،
گلهای درخت بادام سفید و مایل به صورتی میباشند.
شکوفه بادام را می توان به صورت جوشانده و دمنوش استفاده کرد. این جوشانده دارای خواص مختلفی است که برای درمان درد گلو و سرفههای پیاپی و همچنین التهاب مجاری تنفسی و سیاه سرفه نیز مفید میباشد. منحصراً عمل تسکین دهنده دارد ولی بیماری را معالجه نمیکند.
میوه بادام پس از ریختن گلها به صورت شفت ظاهر میشود، قشر خارجی آن را گوشتی سبز و کرکدار تشکیل میدهد. پس از رسیدن، این پوسته بسیار سخت میشود، مغز بادام در زیر این پوست کرکدار وجود دارد. این مغز نوک تیز و پوستدار میباشد که به آن مغز بادام میگویند. میوه سبز و نرسیده درخت بادام را چغاله بادام میگویند.
طبیعت مغز بادام:
طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن گرم و خشک است.
رویش جغرافیایی:
اغلب در نواحی معتدل و معتدله سرد آسیا، نواحی معتدل آفریقا و در ایران بیشتر در استانهای فارس، کرمان، یزد، اصفهان، خراسان، تهران و لرستان کاشته میشود.
ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در مغز بادام شیرین:
آب، روغن ثابت، مواد آلبومینوئیدی، امولسین، قند، صمغ، موسیلاژ، املاح معدنی (فسفر، آهن، کلسیم و پتاسیم)، ویتامینهای B3, B2, B1 و غیره در آن تشخیص داده شده است.
بخش مورد استفاده:
مغز بادام. در ضمن برگ، گل و پوست میوه نیز خواص دارویی دارند.
نحوه مصرف:
در طب سنتی مغز بادام را به صورت آسیاب شده استفاده میکنند و در صنایع مختلف خصوصاً در صنایع غذایی نیز کاربرد دارد.
خواص درمانی مغز دانه:
مغذی و شیرافزا، نرم کننده سینه و خارج کننده اخلاط سینه، مولد اسپرم و تقویت کننده قوای جنسی، برطرف کننده زخم مثانه و خارج کننده سنگهای کلیه، مثانه و مجاری ادراری، کاهنده اوره خون و تقویت کننده معده، آنتی اکسیدان و افزاینده قوه بینایی، برطرف کننده درد کبد و نرم کننده زخم روده، آرام بخش و کاهنده کلسترول و فشار خون بالا میباشد. در ضمن برای ناراحتیهای اگزما، مخملک، اسهال، بیماریهای حنجره، نفس تنگی، سرفه و خشونت حلق نیز مفید است. حریره بادام برای کودکان خردسال غذایی مقوی و خوردن مغز بادام در بچهها و نوجوانان باعث رشد سریع و متعادل کننده آلات تناسلی آنان میشود.
خواص درمانی پوست سبز کرکدار بادام:
به صورت جوشانده، رفع کننده درد گلو و برای سرفههای پیاپی، التهاب مجاری تنفسی و سیاه سرفه نیز مفید میباشد. منحصراً عمل تسکین دهنده دارد ولی بیماری را معالجه نمیکند.
خواص درمانی برگ:
به صورت دم کرده، آرام کننده، صفرابر، تقویت کننده اعمال کبد و برای نارسائی اعمال کبد نیز مفید است.
خواص درمانی شکوفه بادام:
به صورت دم کرده، مسهل، ضد کرم و ضد سیاه سرفه میباشد.